Cờ vua học đường

Quy định và hướng dẫn môn Cờ vua vận động

Cờ Vua vận động được cải tiến và nâng cấp cách thức chơi dựa trên luật cờ vua quốc tế về quy định vị trí ô bàn cờ, các quân cờ và nước đi của từng quân cờ.

Tuy nhiên, để phối kết hợp giữa vận động tư duy và vận động thể lực Cờ vua vận động có những quy định về phương thức số người tham gia trong ván đấu, quy định về chỉ huy, di chuyển quân và bấm đồng hồ thời gian.

Với những người chơi Cờ vua vận động ngoài việc suy nghĩ tìm nước đi giống như Cờ vua truyền thống, còn phải vận động cơ thể không thua kém các môn thể thao khác. Việc thắng thua trong Cờ vua vận động còn phụ thuộc vào khả năng phối hợp thành viên đội nhóm, tính tổ chức kỷ luật cao của người chơi.

Như môn giáo dục thể chất khác, Cờ vua vận động (cờ vua + môn chạy) có thể coi như là môn thi đấu thể thao tích hợp: cờ vua + nhảy xa, + nhảy cao, + bóng rổ, + bóng đá, + đẩy tạ, + xà đơn, + bắn cung... dễ dàng tổ chức tập luyện, thi đấu.

1 -  Phương tiện thi đấu:

+/ 01 bộ quân cờ vua kích thước lớn (thường gọi là quân cờ vua khổng lồ với chiều cao từ 35 đến 80 cm hoặc lớn hơn);

+/ Bàn cờ với 64 ô tiêu chuẩn có thể kẻ theo màu sáng tối hoặc ghép ô (kích thước mỗi ô từ 60 đến 90 cm);

+/ 01 bộ đồng hồ đếm thời gian;

+/ 07 cờ hiệu; 02 đỏ, 02 xanh, 02 vàng, 01 trắng (trọng tài);

+/ Khuyến khích mỗi đội nên có đồng phục thi đấu riêng;

2 - Đội hình thi đấu:

Mỗi đội hình gồm 06 kỳ thủ chính thức với 3 nhiệm vụ:

+/ 02 kỳ thủ vị trí chỉ huy (cờ đỏ: Đ1 và Đ2; Đ1 là đội trưởng)

+/ 02 kỳ thủ vị trí di chuyển quân cờ (cờ vàng: V1 và V2)

+/ 02 kỳ thủ chạy bấm thời gian (cờ xanh: X1 và X2)

+/ Mỗi đội được chuẩn bị từ 2, 3 đến 4 kỳ thủ dự bị cho mỗi ván thi đấu (T1 và T2 hoặc T1 đến T4);

+/ Mỗi đội có 1 huấn luyện viên trưởng (bắt buộc) và 1 huấn luyện viên phó (khuyến khích).

3 - Quy định các bước tổ chức ván đấu:

+/ Bước 1: Sắp xếp đội hình theo nhiệm vụ: 2 chỉ huy, 2 di chuyển quân và 2 bấm đồng hồ;

+/ Bước 2: Hai kỳ thủ của mỗi vị trí luôn phiên trao cờ để triển khai nhiệm vụ;

+/ Bước 3: Bốc thăm chọn màu quân và thống nhất thời gian của ván đấu;

+/ Bước 4: Thực hiện thi đấu theo luật cờ vua quốc tế (trắng xuất phát trước);

4 - Vị trí sắp xếp vị trí đội hình, không gian thực hiện:

5 - Quy định triển khai quân:

+/ 1 kỳ thủ ở vị trí giữ cờ đỏ ghi biên bản (Đ2) di chuyển quân xong, kỳ thủ chỉ huy (Đ1) ra khẩu lệnh để kỳ thủ giữ cờ vàng (V1) nghe lệnh di chuyển quân theo đúng nước đi;

+/ 2 kỳ thủ ở vị trí giữ cờ vàng (V1 và V2) luôn phiên thực hiện di chuyển quân cờ đúng vị trí của chỉ huy theo khẩu lệnh;

+/ 2 kỳ thủ ở vị trí giữ cờ xanh (X1 và X2) chỉ được chạy bấm đồng hồ khi quân cờ di chuyển đúng vị trí chỉ huy và người di chuyển đã phải rời bàn cờ; Khi chạy bấm đồng hồ xong thì vị trí chỉ huy mới được trao cờ đỏ cho kỳ thủ (Đ2) chỉ huy tiếp;

6 - Công tác trọng tài và phạt lỗi:

Mỗi thành viên trong đội bị truất quyền thi đấu khi bị 3 lỗi của trọng tài trong 1 ván đấu. Khi bắt lỗi trọng tài phất cờ trắng.

(i) Lỗi phạt đối với kỳ thủ dự bị:

+/ Vào thi đấu mà trọng tài chưa cho phép;

+/ Chỉ huy, di chuyển quân, bấm đồng hồ thay vị trí bất trì của kỳ thủ chính thức;

+/ Không vào vị trí thi đấu khi Huấn luyện viên (HLV) đã chốt vị trí thay người.

(ii) Lỗi phạt đối với vị trí chỉ huy (Đ1 hoặc Đ2):

+/ Chưa ghi vào biên bản nước di chuyển đã để vị trí cầm cờ đỏ chi huy ra khẩu lệnh;

+/ Chỉ huy khẩu lệnh sai quy định (mã vị trí hoặc tên quân cờ);

+/ Tham gia di chuyển quân hoặc chạy bấm giờ;

+/ Không rời vị trí chơi khi HLV đã báo trọng tài thay người.

(iii) Lỗi phạt đối với vị trí di chuyển quân cờ (V1 hoặc V2):

+/ Di chuyển quân trước khi vị trí chỉ huy phất cờ đỏ;

+/ Không luân phiên vị trí cờ vàng để chỉ huy (X1 hoặc X2);

+/ Làm đổ quân cờ khác trên bàn cờ hoặc di chuyển sai vị trí chỉ huy (Đ1 hoặc Đ2) đã chỉ đạo.

+/ Không rời vị trí chơi khi HLV đã báo trọng tài thay người.

(iv) Lỗi phạt đối với vị trí chạy bấm đồng hồ (X1, X2):

+/ Tự xuất phát chạy bấm giờ khi vị trí di chuyển chưa phất cờ vàng (V1 hoặc V2);

+/ Bấm đồng hồ sai quy định tiêu chuẩn FIDE;

+/ Không luân phiên vị trí phất cờ xanh để báo về chỉ huy (Đ1 hoặc Đ2);

+/ Không rời vị trí chơi HLV đã báo trọng tài thay người.

7 - Quy định về thay người:

Kỳ thủ bị thay ra chưa bị 3 lỗi phạt và đội hình còn đủ người dự bị thay thế;

Khi HLV yêu cầu thay người, kỳ thủ bị thay ra phải rời vị trí thi đấu trong 5 giây;

Kỳ thủ thay ra không được quay trở lại chơi trong ván đấu đó.

Tùy vào nhóm tuổi người chơi, ngoài chơi theo đồng đội tiêu chuẩn (6 người/đội), ván đấu có thể tổ chức theo: chơi đơn (1 đấu 1), chơi đôi (2 đấu 2), chơi nhóm (3 đến 5 người/nhóm).

8. Thời gian, xử thắng thua và hòa của ván đấu:

(i) Thời gian 1 ván đấu được lựa chọn phù hợp: 5 phút (tạo kịch tính); 10 phút (tạo hấp dẫn); 25 phút (để tập luyện). Khi phân xử lỗi hoặc hướng dẫn cần bấm dừng thời gian thi đấu.

(ii) Phân xử thắng thua: Bị xử thua khi đội hình không còn đủ 1 trong 3 vị trí: chỉ huy, di chuyển quân hoặc bấm giờ; Hết giờ thi đấu theo quy định; Hoặc quân Vua trên bàn cờ bị chiếu hết.

(iii) Phân xử hòa: Hai đội trưởng hoặc thống nhất hòa cờ; Ván cờ hòa theo luật cờ vua quốc tế;

(iv) Xét ưu thế, bốc thăm: Trong trường hợp ván đấu hòa mà cần chọn đội đi tiếp, đội bị ít lỗi hơn sẽ là đội ưu tiên được chọn. Nếu vẫn cân bằng, sẽ tổ chức bốc thăm lựa chọn.

Bạn đang đọc bài viết Quy định và hướng dẫn môn Cờ vua vận động tại chuyên mục Hướng dẫn của huongdan.covuahocduong.edu.vn. Mọi thông tin góp ý và chia sẻ, xin vui lòng liên hệ SĐT: 0981156888 hoặc gửi về hòm thư covuahocduong.vn@gmail.com